خاویار، در واقع تخمهای بارورنشدۀ ماهیان خاویاری است. طبق تعریف سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، قلیۀ هر ماهی که به راستۀ Acipenseriformes تعلق ندارد خاویار وحشی و واقعی نیست؛ بلکه «جانشین خاویار» نامیده میشود: مانند قلیۀ ماهیان قزلآلا که به خاویار قرمز معروف هستند اما خاویار واقعی نیستند.
با کیفیتترین خاویار دریایی، از تخمهایی که مادهها برای تخم ریزی آماده میکنند برداشت میشود. در طبیعت، ماهیان خاویاری هنگام حرکت از آب شور به قسمتهای جدید برای تخمگذاری، صید شده و خاویار دریایی از آنها برداشت میشود. اما در مزارع پرورش، ماهیان خاویاری از طریق سونوگرافی تحت نظر قرار میگیرند تا مشخص شود که تخمهای آنها چه زمانی برای برداشت آماده است.
خاویار دریایی (وحشی) و ارزش غذایی آن
خاویار دریایی یک غذای لذیذ طبیعی است که قیمت بالایی نیز دارد. این مادۀ مغذی، سرشار از پروتئین، اسیدهای آمینه، آهن و ویتامین B12 است. به همین دلیل فواید مصرف خاویار وحشی بسیار زیاد است. از این رو تقاضا برای خاویار و ماهیهای خاویاری، همیشه بیشتر از عرضۀ آن است.
انواع ماهی خاویار وحشی
به طور کلی انواع اصلی خاویار، عبارتند از:
- خاویار بلوگا؛
- استرلت؛
- هیبرید کالوگا؛
- اوسترا آمریکایی؛
- خاویار آسترا؛
- ماهیان خاویاری سیبری؛
- خاویار سوروگا.
محل اصلی زندگی ماهیان خاویاری بلوگا، دریای خزر بوده و متعلق به کشورهایی همچون ایران، قزاقستان، روسیه، ترکمنستان و آذربایجان است. در ادامه، به چند نمونه از ماهیان خاویاری معروف اشاره میکنیم.
خاویار بلوگا (Beluga):
اندازۀ دانههای این خاویار دریایی، نرم و بزرگ بوده و رنگ آن نیز از خاکستری، نقرهای تا سیاه متغیر است.
خاویار آسترا (Osetra):
بعد از خاویار بلوگا، معروفترین نوع خاویار، آسترا است که به عنوان خاویاری محبوب بین مردم شناخته میشود. بسته به درجه، خاویار Osetra در رنگهای مختلف، با طعمی ملایم و کلاسیک، آجیلی و شور عرضه میشود.
خاویار سوروگا (sevruga):
خاویار سوروگا از ماهی اوزون برون بدست میآید که طرفداران زیادی دارد. هرچند که سوروگا به اندازه بلوگا و آسترا محبوب نیست اما این موضوع باعث نمیشود که از طعم و خواص بینظیر این نوع خاویار بگذریم. دانههای این خاویار نسبت به سایر خاویارها اندازه کوچکتری دارد و بافت و طعم خاویار سوروگا نیز بسیار خاص و پرطرفدار است.
خواص مصرف خاویار دریایی (وحشی)
خاویار، یک غذای لذیذ، پر از مواد مغذی و ویتامین است که در بهبود سلامتی انسان، اثری مضاعف دارد. در ادامه، درباره فواید خاویار وحشی بیشتر میخوانیم.
آنتی اکسیدان قوی:
سطوح بالای ویتامین E و سلنیوم خاویار، بدن را قادر میسازد تا با رادیکالهای آزاد مبارزه کند و خطر ابتلا به بیماریهایی مانند سرطان را به حداقل برساند.
مبارزه با میگرن:
ویتامین B5 موجود در خاویار، به کاهش سردردهای میگرنی و تنظیم سطح کلسترول خون کمک میکند.
جلوگیری از پوکی استخوان:
این مادّ غذایی به دلیل داشتن کلسیم بالا، به سلامت استخوانها کمک میکند. علاوه بر این، برای زنان باردار بسیار مفید است؛ زیرا زنان در این دوره، به کلسیم بیشتری نیاز دارند. بنابراین خواص خاویار برای زنان، مخصوصاً در دوره بارداری بسیار زیاد است و توصیه میشود که بانوان حتماً خاویار را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهند.
بهبود گردش خون:
مصرف منظم اسیدهای چرب امگا 3 به جلوگیری از تشکیل لخته در خون کمک میکند. میزان بالای امگا 3 در محصولات دریایی، یکی از خواص ماهی دریایی است. یک قاشق چایخوری خاویار، مقدار زیادی امگا 3 مورد نیاز برای بهبود گردش خون دارد.
زیبایی و سلامت پوست:
مقدار آب زیاد موجود در خاویار دریایی، به بهبود خاصیت ارتجاعی پوست و آبرسانی به آن کمک میکند. آنتی اکسیدانهای آن نیز باعث درخشندگی پوست میشوند. به علاوه، این خاویار حاوی ترکیبی از موادی مانند ید، پپتیدها، روی، آهن، منیزیم و رتینول است که قدرت بازسازی و استحکام پوست را بالا میبرند. این موارد تنها بخش از خواص مصرف خاویار بر پوست است. برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه خواص خاویار بر پوست و مو مراجعه کنید.
میزان ارزش غذایی خاویار وحشی
یک وعده یا 28 گرم از خاویار وحشی، حاوی مقادیر زیادی از مواد مغذی است:
- کالری: 75
- پروتئین: 7 گرم
- چربی: 5 گرم
- کربوهیدرات: 1 گرم
- ویتامین B12: 236٪ از ارزش روزانه DV))
- سلنیوم: 34 درصد از DV
- آهن: 19 درصد DV
- سدیم: 18 درصد از DV
با این وجود، تنها یک وعده از خاویار میتواند بیش از دو برابر نیاز روزانۀ شما به ویتامین B12 را تامین کند. ویتامین B12 برای رشد و عملکرد سیستم عصبی و همچنین، تولید DNA و گلبولهای قرمز ضروری است.
یک وعدۀ خاویار، مقادیر کمی کلسیم، ویتامینهای A، D و E و اسیدهای چرب امگا 3 به نام اسید ایکوزاپنتانوئیک را برای بدن فراهم میکند. با این اوصاف، خواص ماهی دریایی و خاویار بر سلامت بدن بسیار زیاد است.